Zwaar verontreinigd grondwater ontdekt: grootste drugsafvalsanering van Europa in nieuwe fase

Gepubliceerd op 29-01-2025 08:30

HALSTEREN – Wat begon met de ontdekking van een ondergrondse dumpplaats in 2021, is uitgegroeid tot de grootste drugsafvalsanering in Nederland. Sterker nog, van Europa. Het natuurgebied op de Brabantse Wal bij Halsteren ondergaat sinds de vondst van de drugsput in 2021 een grootschalige bodemsanering. Nu is de sanering van het ernstig verontreinigde grondwater gestart, een complexe operatie met verregaande gevolgen voor mens, dier en milieu.

In 2023 werden al meer dan 4.250 kubieke meter aan zwaar vervuilde grond afgegraven uit een gebied van ruim 2.000 vierkante meter. De verontreiniging reikte tot acht meter diepte, waarbij de kap van vierhonderd bomen noodzakelijk was. Recent onderzoek toont aan dat ook het onderliggende grondwater zwaar verontreinigd is door chemische stoffen zoals aceton, tolueen en benzeen. In totaal gaat het om een volume van meer dan 6.000 kubieke meter.

Gedeputeerde Hagar Roijackers (Natuur, Milieu en Aanpak Landelijk Gebied) benadrukt de complexiteit van het saneringsproces. “De uitdaging ligt in de cocktail van stoffen, die elk een eigen afbraak- en verspreidingsgedrag vertonen. Dit vereist een op maat gemaakte zuiveringsinstallatie om het grondwater te reinigen en opnieuw in de bodem te brengen.” De capaciteit van de installatie bedraagt drie kubieke meter per uur per filter, met in totaal vijf onttrekkingsbuizen en zeven infiltratiepunten voor herinfiltratie.

Grondwaterzuivering van start

De aanpak bestaat uit drie fasen: grondwater oppompen, chemisch reinigen en terugpompen in de bodem. Dit proces zal drie maanden duren, gevolgd door een rustperiode waarin de kwaliteit van het grondwater wordt gemonitord. Indien nodig wordt de zuivering opnieuw opgestart. Deze sanering vormt een cruciale stap in het beperken van verdere verspreiding van verontreiniging.


“Dit gaat niet alleen over natuurbehoud,” zegt Roijackers. “Het gaat ook om de drinkwatervoorziening. Schoon grondwater is een essentiële bron voor ons drinkwater in Brabant.”

Boswachter Erik blijft betrokken

De ontdekking van de dumpplaats in 2021 was te danken aan de oplettendheid van boswachter Erik de Jonge van Brabants Landschap. Tijdens een inspectieronde in de buurt van een ontmanteld cocaïnelaboratorium stuitte hij op afgezaagde takken en een verborgen put. “De chemische geur was onmiskenbaar,” herinnert hij zich. “Dit was veruit de grootste lozingsput die ik ooit heb gezien.”

Hoewel hij tevreden is met de vorderingen in de sanering, blijft het verlies van honderden bomen en de natuurschade zwaar op hem drukken. “Dit bos zal ik niet meer hersteld zien binnen mijn loopbaan.”

De Jonge benadrukt dat drugsdumpingen een direct gevaar vormen voor de biodiversiteit: “Niet alleen planten en bomen sterven af, maar ook dieren worden direct getroffen. Reptielen en amfibieën kruipen in de vaten en sterven door de chemicaliën, en vogels worden gedood door de giftige dampen.”


Hoewel de sanering gestaag vordert, blijft het een feit dat de natuur niet volledig hersteld zal worden: “Het laatste stukje wordt aan de natuur zelf overgelaten, zodat die het proces kan voltooien. Maar daarmee komt het ook weer op mijn bordje terecht. Ik maak me zorgen over hoe de grond uiteindelijk zal terugkeren.”

Hij legt uit dat het herstellen van de bodemcomplexiteit niet eenvoudig is: “Je kunt niet zomaar een beetje potgrond toevoegen en nieuwe bomen planten. Als je een handvol bosgrond bekijkt, bevat die miljoenen micro-organismen — meer dan het aantal inwoners van Nederland. Het herstel van die levende bodem duurt jaren. De hoop is dat er genoeg voedingsstoffen zijn om het bos weer op te bouwen. Anders blijft dit een dood stuk grond in wat ooit een prachtig dennenbos was.”

Kosten en verantwoordelijkheid

De sanering is niet alleen een ecologische maar ook een financiële uitdaging. De provincie Noord-Brabant heeft sinds 2023 bijna vijf miljoen euro aan rijksbijdragen ontvangen voor vijf grote saneringen. Toch blijft het verhalen van kosten op de verantwoordelijken lastig. Conservatoir beslag kan worden gelegd, maar bewijsvoering is vaak complex. “Dumpingen zijn een sluipend probleem,” aldus Roijackers. “Zonder stevige juridische middelen blijven de lasten vaak bij de gemeenschap.”

Toekomstige monitoring

Onderzoek naar de verspreiding onder de natuurlijke leemlaag geeft hoop dat verdere vervuiling beperkt blijft. Diepe boringen in 2024 bevestigen dat de leemlaag als een barrière fungeert. Toch blijft voortdurende controle nodig. Peilbuizen registreren of chemische stoffen niet alsnog dieper doordringen. Als dat gebeurt, kan de drinkwaterwinning in gevaar komen.

De sanering zal niet leiden tot volledige verwijdering van de verontreiniging. Natuurlijke afbraakprocessen zullen worden gestimuleerd om achterblijvende stoffen af te breken. “Het duurt nog jaren voordat de bodem volledig is hersteld,” zegt Roijackers. “Maar we doen wat nodig is om risico’s voor mens en milieu te minimaliseren.”

Wat kan je zelf doen?

De provincie roept burgers op alert te blijven. Sterke chemische geuren of verdachte activiteiten kunnen wijzen op illegale dumpingen. Meldingen kunnen anoniem worden gedaan via Meld Misdaad Anoniem. “Elke melding kan helpen om deze milieumisdrijven sneller aan te pakken,” benadrukt Roijackers.

Bron: www.internetbode.nl

Bron

Schrijf je in voor de Entreeding nieuwsbrief

Wekelijks verstuurd, met het laatste nieuws uit de de groen, grond en infra branche!